Nhận biết và điều trị bệnh ngoài da phổ biến ở trẻ sơ sinh

Vào ngày nắng nóng hay những ngày thời tiết thay đổi, chức năng bảo vệ tự nhiên của da còn yếu, da trẻ rất dễ bị xây xát, tổn thương và nhiễm khuẩn. Bác sĩ khuyên bạn nên chăm sóc cho trẻ kỹ lưỡng, phát hiện sớm và cách điều trị chính xác.

Bệnh ngoài da thường gặp trẻ sơ sinh

1.Hiện tượng hạt kê ở trẻ sơ sinh

Hạt kê: Là những hạt nhỏ màu trắng đục nhô trên da, thường gặp ở trẻ mới sinh do sự ứ đọng của chất bã. Các hạt này sẽ tự biến mất sau vài tuần lễ. Ở một số trẻ lớn, hạt kê có thể xuất hiện tại vùng tay, chân, mặt.

Các “hạt kê” này sẽ tự mất sau vài tuần lễ. Do vậy khi tắm cho trẻ sơ sinh, những chỗ này không nên kỳ cọ mạnh, ảnh hưởng đến da của bé.

2.Bớt tím

Là những dát màu xanh tím, do sự ứ đọng nhiều tế bào melanocyte ở lớp bì của da gây nên. Bớt có kích thước thay đổi từ vài đến hàng chục milimét. Vị trí hay gặp là vùng sau mông. Bớt tím thường gặp trẻ sơ sinh người phương Đông. Khi trẻ lớn lên, những bớt này sẽ từ từ biến mất mà không cần can thiệp gì.

3.Phát ban đỏ

Vài ngày sau khi chào đời, bé có thể xuất hiện những mảng ban, còn được gọi là “phát ban đỏ”. Những nốt ban trông hơi giống nốt muỗi cắn, có kèm theo đầu mủ màu trắng vàng trên mỗi nốt ban.

Ban thường nổi trên người bé nhưng cũng có khi chúng xuất hiện trên mặt, tay và chân. Những nốt ban này đến và đi trong vòng một thời gian ngắn nên bạn không cần lo lắng và cũng không cần phải điều trị cho bé.

Nên tránh cậy (hoặc ép) nốt ban vì bạn có thể khiến da bé bị nhiễm khuẩn. Chứng ban đỏ thường tự biến mất sau khi bé được khoảng 7-10 ngày tuổi.

4. Hăm tã

Có nhiều lý do gây ra chứng hăm tã, nhưng thông thường nhất là do nước tiểu của bé hoặc phần “lưu trú” lâu trong tã do các mẹ ít thay tã, để cho tã bẩn tiếp xúc với da quá lâu và từ các dấu hiệu hăm, tấy đỏ, nếu để nguyên không chữa trị, lớp da trở nên căng bóng và có thể sinh ra mụn mủ.

Cách phòng ngừa:

Giữ cho trẻ luôn sạch sẽ và khô ráo bằng cách thay tã thường xuyên

Vệ sinh, rửa sạch, kỹ càng cho trẻ mỗi lần thay tã
Khi quấn tã cho trẻ, mẹ nên chú ý để tã của trẻ lỏng một chút, sử dụng tã có lỗ thoáng khí như vậy sẽ làm cho không khí xung quanh vùng đóng tã của trẻ lưu thông tốt hơn.
Cố gắng để bé được “nude” mỗi ngày vài lần giúp cho da được khô thoáng.

Khi nào bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Trẻ bị hăm tã kéo dài trên 5 ngày, bạn đã làm theo hướng dẫn trên nhưng trẻ không khỏi
Trẻ bị sốt
Trẻ bị nổi nhiều mụn mủ
Vùng hăm tã da đỏ tấy, có khuynh hướng lan rộng
Trẻ có tiêu chảy

5. Chàm sữa (lác sữa)

Thường gặp ở trẻ sau 3 tháng tuổi. Biểu hiện bệnh là những mụn nhỏ li ti xuất hiện ở hai bên má rồi lan đến cằm và trán. Chúng nhanh chóng vỡ ra khiến cho da trở nên đỏ và bị rớm dịch. Nếu không giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, trẻ rất dễ bị nhiễm khuẩn, những vết vỡ sẽ bị đóng vảy, da trẻ đỏ nhiều hơn, trẻ cảm thấy ngứa ngáy khó chịu.

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn nguyên nhân gây bệnh chàm sữa ở trẻ em khá phức tạp, khó phát hiện được, người ta cho rằng yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong bệnh này.

Cách phòng ngừa:

Cần vệ sinh mặt, miệng cho trẻ sau mỗi lần ăn hay bú sữa.
Cho trẻ ăn uống như bình thường, hạn chế một số thực phẩm làm bệnh chàm của bé nặng hơn (trứng, mỡ động vật, hải sản, nội tạng động vật, …)
Sử dụng dung dịch làm dịu da để tắm cho bé như cetaphil, Physiogel, Oilatum.
Tránh cào gãi ở trẻ: cắt ngắn móng tay, móng chân để tránh bé ngứa gãi làm tăng nhiễm trùng da.
Nhà ở thông thoáng, không khói thuốc, không nước hoa, không thú nuôi.
Chàm là một bệnh hay tái phát nên việc điều trị và theo dõi rất quan trọng, đặc biệt là không được tự ý dùng thuốc uống, thuốc thoa ngoài khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

6. Rôm sảy

Rôm sảy rất phổ biến ở trẻ em trong mùa hè, nhất là trẻ nhỏ dưới 3 tuổi. Nguyên nhân chính là trong thời tiết nóng nực, mồ hôi trẻ tiết nhiều không thoát ra được hết, ứ đọng trong ống bài tiết. Miệng ống dễ bị bụi, ghét bít kín khiến làn da nổi lên nhiều sẩn nhỏ lấm tấm màu hồng, mọc thành từng đám, có khi dày đặc. Càng ở những vùng mồ hôi tiết ra nhiều như trán, cổ, lưng, ngực, các nếp gấp của cơ thể… càng có nhiều rôm.

Với những bé bị rôm sảy, bạn nên:

Cho bé mặc những loại trang phục mỏng, nhẹ, hút mồ hôi tốt
Bản thân các mẹ nên tránh loại vải thô, cứng, có thể kích thích lên da bé trong quá trình bế bé
Vào những ngày nóng, bạn nên để bé được tự do ngồi hoặc nằm chơi ở căn phòng mát, thay vì liên tục ôm ấp bé.
Nên tắm rửa cho bé bằng một trong các thứ thuốc dân gian như lá mướp đắng, lá chè xanh…
Thường xuyên lau người cho bé bằng khăn lạnh giúp cơ thể bé mát mẻ, hạn chế rôm sảy
Tránh làm trầy xước các vết rôm sảy, bởi lẽ khi bị trầy xước da, dễ dẫn đến nhiễm trùng da

7. Chốc

Chốc lở là một trong những bệnh ngoài da trẻ hay gặp. Bệnh xuất hiện với những bóng nước hình tròn, dẹp, sau vài giờ, bóng nước đục dần, có mủ rồi vỡ, đóng vảy màu vàng. Chốc lở có thể lan sang vùng kế cận, gây viêm hạch bạch huyết gần đó. Sau khi bong vảy, thường để lại vết thâm lâu dài. Bệnh dễ lây và thường có nguyên nhân do vi khuẩn.

Trẻ em bị bệnh không sốt nhưng thường bị sưng hạch ở quanh vùng có vết chốc. Vết chốc lở rất dễ lây lan sang các vùng da lành khác nếu bị dây dịch của vết chốc. Nếu mẹ không để ý và kịp thời chữa cho trẻ có thể dẫn đến bệnh viêm cầu thận. Viêm cầu thận có thể phát triển sau khi bị chốc lở do liên cầu khuẩn. Viêm cầu thận xảy ra sau khi phát chốc lở khoảng 2 tuần. Triệu chứng gồm: phù mặt, nhất là phù mi mắt, đi tiểu ít, có máu trong nước tiểu, tăng huyết áp, cứng khớp và đau khớp.

Làm gì để phòng chống bệnh chốc cho con:

Giữ cho da trẻ sạch sẽ là cách tốt nhất để tránh nhiễm trùng.
Nhẹ nhàng rửa sạch vùng bị bệnh bằng xà phòng nhẹ dưới vòi nước chảy và sau đó băng lại
Cắt ngắn móng tay cho trẻ để trẻ khỏi cào gãi
Khuyến khích trẻ rửa tay thường xuyên

8. Mụn nhọt

Mụn nhọt là một trong những bệnh ngoài da trẻ hay gặp. Là tình trạng viêm toàn bộ nang lông và tổ chức xung quanh, chủ yếu do tụ cầu gây nên. Biểu hiện ban đầu là đỏ sưng rồi nóng gây đau nhức, dần dần mềm vỡ ra chảy mủ và thành sẹo. Mụn nhọt có thể mọc ở nhiều nơi trên cơ thể, đau nhức khiến trẻ quấy khóc, giảm mức độ ăn ngủ.

Những trẻ cơ thể suy yếu, không đủ sức chống đỡ với vi khuẩn có thể bị nhọt liên tiếp; nhọt này vừa khỏi nhọt khác lại mọc lên, có khi gây ra các biến chứng nguy hiểm (viêm thận cấp, nhiễm khuẩn huyết…). Nhọt mọc ở những vị trí đặc biệt như môi trên, cánh mũi có thể gây biến chứng nặng như viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, đe dọa tính mạng người bệnh.

Cách phòng chống:

Tắm rửa thường xuyên, nhất là vào mùa hè. Tắm cho trẻ bằng nước sạch, dùng vải mềm kỳ da, tránh làm trầy xước.
Không dùng quá nhiều quả ngọt, nước đường. Nhiều loại quả ngon như dứa, mít, xoài, nhãn, sầu riêng, mãng cầu, chôm chôm… nhưng sinh rất nhiều nhiệt lượng.
Trường hợp chỉ có 1-2 nhọt bắt đầu mọc, có thể bôi cồn iốt vào đúng chỗ nhọt, hoặc dùng cao tiêu nhọt dán lên. Nếu nhọt đã mềm, nên đến cơ sở y tế chích tháo mủ.
Trường hợp nhọt mọc nhiều, nên đến bệnh viện khám tìm nguyên nhân.
Đối với những nhọt mọc ở môi trên, cánh mũi lại càng phải thận trọng, tuyệt đối không được nặn; nên đi khám bệnh sớm, điều trị tích cực để phòng biến chứng.

Làn da trẻ vốn mềm mại và dễ bị dị ứng, điều quan trọng là bạn biết cách chăm sóc, vệ sinh sạch sẽ. Nếu dấu hiệu bệnh ngoài da ở trẻ lâu ngày không hết hoặc bất thường, bạn nên đưa con đến gặp bác sĩ thay vì tự mua thuốc điều trị tại nhà.

9. Bệnh ban đỏ

Ban đỏ là bệnh do một loại siêu vi có tên Paramyxovirus influenzae gây ra, thường xảy ra ở lứa tuổi nhà trẻ và tiểu học. Bệnh lây theo đường hô hấp là chính. Trẻ mắc bệnh này thường có biểu hiện sốt nhẹ, đau họng, nhức đầu, đau bụng, và tuyến cổ sưng lên. Sau 1-4 ngày, trên cơ thể bé sẽ xuất hiện những mảng đỏ dần dần lan tới cánh tay, chân và toàn thân. Thời gian bị bệnh kéo dài 7-14 ngày, nếu điều trị bằng kháng sinh, bệnh này thường khỏi trong vòng 1 tuần, nhưng có thể phải mất vài tuần sau amiđan và các tuyến bị sưng mới trở lại bình thường.

Khi các bé có dấu hiệu bị bệnh ban đỏ, mẹ nên cho con nghỉ ngơi, bổ sung đủ nước và thuốc giảm đau. Trong cuộc sống hàng ngày, không có biện pháp nào là tuyệt đối để tránh nhiễm trùng có thể dẫn đến ban đỏ. Khi trẻ bị bệnh ở nhà, cách an toàn nhất là cho trẻ dùng riêng các vật dụng dùng để ăn, uống… và rửa các vật dụng này trong nước xà phòng nóng. Rửa tay thường xuyên nếu phải chăm sóc trẻ bị bệnh.

Theo bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn làn da trẻ vốn mềm mại và dễ bị dị ứng, điều quan trọng là mẹ cần biết cách chăm sóc, vệ sinh sạch sẽ. Nếu dấu hiệu bệnh ngoài da ở trẻ lâu ngày không hết hoặc bất thường, mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ thay vì tự mua thuốc điều trị tại nhà

Cách phòng bệnh ngoài da cho trẻ sơ sinh

7 nguyên tắc quan trọng:

Dùng đúng sản phẩm cho bé sơ sinh.
Tăm cách quãng.
Chăm sóc cuống rốn.
Tránh làm da bị tổn hại khi tắm.
Tã bẩn và ướt sẽ kích thích da trẻ sơ sinh, gây hăm. Nếu trẻ bị hăm thì thoa thuốc mỡ chống hăm có thể có hữu ích.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám? Khi bé có những biểu hiện lạ trên da mà không khỏi sau 2-3 ngày. Tốt nhất, trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, mẹ nên cho con khám định kỳ 1 tháng 1 lần (bé dưới 1 tuổi), 2 tháng 1 lần cho bé từ 1 đến 2 tuổi để đánh giá đúng quá trình phát triển của con và sớm dự phòng những nguy cơ sức khoẻ cho bé.
Bảo vệ da bé từ quần áo bằng cách lựa chọn các sản phẩm vải an toàn, phù hợp với làn da trẻ sơ sinh.

Vệ sinh thân thể cho con đúng cách:

Vệ sinh thân thể khi chăm sóc trẻ sơ sinh: Tắm sạch bằng nước ấm 35-37 0 C , nhiệt độ phòng lớn hơn 250 C , không gió lùa, xà phòng độ baze thấp, tránh xây xát da, tránh nước và tai, rốn, lau mắt bằng nước sạch hay nước muối sinh lý.

Khi chăm sóc da cho bé, mẹ cần nhớ:

Trẻ sơ sinh hấp thụ hoá chất qua da nhiều hơn người lớn.
Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, mẹ cần thay tả thường xuyên, chọn tã tốt dễ thấm nước cho con.
Nơi mang tả có thể rửa sạch bằng nước ấm, thoa thuốc mỡ để phòng ngừa hăm tả.

Sức khỏe cộng đồng